ثبت نام غیرحضوری در کارگزاری
از سال ۱۳۹۸ و با شروع پاندمی کرونا، بسیاری از خدمات در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری به سمت الکترونیکی و غیرحضوری شدن حرکت کردند. تلاش در راستای کاهش مراجعه حضوری به ادارات و شرکت‌ها برای دریافت خدمات، منجر به ایجاد زیرساخت‌های جدید در این بازارها شده و در مدت زمانی کوتاه، مهم‌ترین بخش‌ها از فرآیندهای مربوط به ارائه خدمات در بازار سرمایه کاملا الکترونیک شد.
پیشتر سامانه جامع اطلاعات مشتریان(سجام) برای احرازهویت فعالین بازار سرمایه راه‌اندازی شده بود. سجامی شدن، اولین قدم برای شناسایی در بازار سرمایه و دریافت خدمات است. به این ترتیب اشخاصی که سجامی می‌شوند می‌توانند به راحتی از کلیه خدمات قابل ارائه در بازار سرمایه استفاده کنند. سجامی شدن در سامانه سجام شامل دو مرحله است. مرحله اول، ثبتنام، که شامل ورود اطلاعات هویتی و مالی در سامانه و استعلام و اعتبارسنجی این اطلاعات است. پس از تایید اطلاعات، در مرحله دوم به منظور احراز اصالت اطلاعات، شما باید به‌صورت فیزیکی احرازهویت شوید.
بدین‌منظور یک مرحله مراجعه حضوری به یکی از مراکز موردتایید که در سامانه سجام درج شده است، الزامی‌ست. پس از این مراجعه حضوری، اطلاعات نهایی شما تایید و درصورتیکه کد بورسی نداشته باشید، کد بورسی نیز برای شما تعریف و به‌صورت پیامک به شماره تلفن همراه شما ارسال میشود.
شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به عنوان بنیان‌گذار پروژه سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) در بخش دوم سجامی شدن یعنی مرحله احرازهویت حضوری، با ارائه مجوز به نهادهای مالی که حائز شرایط امنیتی و عملیاتی لازم برای انجام احرازهویت الکترونیک از طریق هوش مصنوعی و یا سایر روش‌های الکترونیک قابل اتکا ازنظر امنیتی بوده‌اند، عملا شرایط را برای سجامی شدن و امکان دریافت خدمات از بازار سرمایه بدون نیاز به مراجعه حضوری به دفاتر پیشخوان و یا شعب کارگزاری‌ها فراهم نمود. بنابراین شما بدون نیاز به مراجعه حضوری میتوانید به راحتی سجامی شوید.
ثبتنام آنلاین در کارگزاری چگونه است؟
آنچه که برای اکثر تازه‌واردان به بازار سرمایه گذاری در بورس مورد سوال قرار می‌گیرد این است که چرا باید بعد از سجامی شدن و انجام احرازهویت مربوط به فرایند سجامی شدن، باز هم برای دریافت خدمات از کارگزاری‌ها به دفاتر یا شعب کارگزاری موردنظر خود مراجعه کنند؟
ثبتنام در کارگزاری‌های بورسی علاوه‌بر ارائه اطلاعات هویتی و احرازهویت فیزیکی، شامل تکمیل و امضای قراردادهایی است که طبق قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار، کلیه کارگزاری‌ها ملزم به دریافت امضای مشتری برای این قراردادها هستند.
قراردادهایی همچون قرارداد معاملات آنلاین، معاملات آفلاین، معاملات تلفنی یا کال سنتر و قرارداد اعتباری ازجمله این قراردادها هستند.
در سال ۱۳۹۸ و همزمان با الکترونیکی شدن فرآیندهای احرازهویت حضوری سجام، به کارگزاری‌ها اجازه داده شد تا درصورت تمایل نسبت به الکترونیکی نمودن فرآیندهای ثبتنام خود با قبول مسئولیت کامل درخصوص قراردادهایی که به‌صورت الکترونیکی امضا می‌شوند، اقدام نمایند.
درهمین راستا، کارگزاری‌ها با کمک شرکت‌های نرم افزار تحلیل بنیادی خود و با استفاده از سرویس‌های دریافتی از شرکت سپرده‌گذاری، عملیات الکترونیکی نمودن ثبتنام مشتریان را آغاز کردند.
بعد از سجامی شدن، برای اینکه در بازار بورس بتوانید خرید و فروش سهم انجام دهید، باید یک کارگزاری انتخاب کنید. انتخاب کارگزاری برای مشتریان براساس یک‌سری معیارها صورت میپذیرد. نوع سرویس‌ها، امکان استفاده از خدمات اعتباری و بیشترین تخفیف کارمزد کارگزاری که عموما در قالب باشگاه مشتریان ارائه میشود، پشتیبانی و… ازجمله متداول‌ترین معیارهای مشتریان برای انتخاب کارگزاری است. بعد از انتخاب کارگزاری، نیاز به ثبتنام در کارگزاری منتخب دارید. به راحتی و با جستجوی نام کارگزاری خود میتوانید به سایت کارگزاری وارد شوید.
وب‌سایت کارگزاری‌ها بخشی تحت عنوان ثبتنام آنلاین/ ثبتنام الکترونیک یا ثبتنام غیرحضوری دارند. با ورود به این بخش و با انتخاب گزینه “ثبتنام” به راحتی وارد سامانه می‌شوید. پس از ورود اطلاعات اولیه شامل کدملی، بااستفاده از سرویس‌های موجود، کدملی شما در سامانه سجام جستجو میشود. درصورتیکه سجامی باشید، اطلاعات هویتی و مالی شما از سجام فراخوانی شده و به شما نمایش داده میشود.
پس از این مرحله تنها نیاز است تا گام‌های بعدی که شامل مطالعه و امضای قراردادها و تکمیل سایر فرم‌های موردنیاز کارگزاری است، اقدام کنید. اما درصورتیکه سجامی نباشید یعنی کدملی شما در سجام ثبتنام نشده باشد، از شما خواسته میشود که در اسرع وقت نسبت به سجامی شدن و پس از آن ثبتنام در سامانه کارگزاری، اقدام نمایید.
بعد از تکمیل مراحل ثبتنام و چک کردن اطلاعات و قراردادهای شما توسط کارگزاری، نام کاربری و کلمه عبور سامانه معاملاتی آنلاین و آفلاین برای شما به‌صورت پیامک ارسال میگردد و میتوانید با ورود و تغییر رمز، معاملات خود را شروع کنید.
شرایط ثبتنام غیرحضوری در کارگزاری
برای ثبتنام غیرحضوری کارگزاری شرایط خاصی جز سجامی بودن وجود ندارد. امکان ثبتنام غیرحضوری برای اشخاصی که سجامی نباشند وجود ندارد.بهتر است تصویر مدارک هویتی خود را نیز در گوشی تلفن همراه یا سیستمی که از آن برای ثبتنام غیرحضوری استفاده می‌کنید،داشته باشید. درصورتیکه انجام فرآیندهای اینترنتی برای شما دشوار باشد، میتوانید با مراجعه به بخش پذیرش یکی از شعب کارگزاری منتخب خود؛ از ایشان بخواهید کلیه امور مربوط به سجامی شدن و ثبتنام شما در کارگزاری را انجام دهند. داشتن شماره تلفن همراه متعلق به خودتان و همچنین اصل مدارک هویتی برای مراجعه حضوری الزامی است.
ثبتنام در سجام
تصویر زیر اینفوگرافی مراحل ثبت نام سجام میباشد که در این سامانه برای راهنمایی کاربران در دسترس قرار داده شده است.
نحوه احرازهویت در سجام
همانطور که پیشتر گفته شد، احرازهویت در سجام در دو مرحله صورت میپذیرد. مرحله اول استعلام اطلاعات هویتی و مالی اشخاص است.
اطلاعاتی همچون مالکیت کدملی وارد شده با شماره تلفن همراه ثبت شده ، استعلام اطلاعات هویتی از ثبت احوال، استعلام شماره حساب های بانکی معرفی شده و سایر استعلامات مرتبط، ازجمله مواردیست که در مرحله اول ثبتنام در سجام یعنی مرحله ورود اطلاعات هویتی و مالی، بررسی میشود. پس از موفق بودن استعلامات این مرحله، یک کد رهگیری برای انجام مرحله بعد که همان استعلام فیزیکی یا احرازهویت شخص میباشد، بصورت پیامک ارسال میگردد.
مرحله دوم احراز سجام با هدف تشخیص و تایید اصالت فیزیکی شخص با اطلاعات هویتی ایشان میباشد. در این مرحله باید بخش احرازهویت، از سامانه سجام را انتخاب کنید.
این بخش شامل دو قسمت احرازهویت الکترونیکی و احرازهویت حضوری است. با انتخاب گزینه موردنظر خود میتوانید اطلاعات مربوط به نهادهای خدمات دهنده هر کدام از انواع احرازهویت های منتخب خود را ببینید. هزینه های مربوط به احرازهویت حضوری نیز برای اطلاع در این بخش توسط شرکت سپرده گذاری اعلام شده است.
فرآیند احرازهویت الکترونیک طبق اعلام شرکت سپرده گذرای مرکزی، باتوجه به مجوزهای دریافتی از مراجع ذیصلاح و مطابق تعرفه های مصوب سازمان بورس و اوراق بهادار صورت می پذیرد. این نوع احرازهویت برای هر کدملی صرفا یک مرتبه امکانپذیر است و درصورتیکه اطلاعات اسالی شما مطابق با قوانین و شرایط خواسته شده در ابتدای فرایند احرازهویت الکترونیک نباشد، پس از سه بار اعلام درخواست اصلاح اطلاعات ارسالی، انجام احرازهویت الکترونیک برای کدملی شما مسدود شده و ملزم به مراجعه حضوری برای انجام احرازهویت هستید.
هزینه های دریافتی مربوط به احرازهویت الکترونیک نیز به شما عودت داده نمیشود. همچنین این نوع از احرازهویت برای شخص ایرانی اصیل و بالای ۱۸ سال قابل انجام است و برای نمایندگی از قبیل ولی، قیم، وکیل و… باز هم باید به صورت حضوری برای احرازهویت مراجعه کنید.
دریافت کدبورسی غیرحضوری
برای دریافت کدبورسی بصورت غیرحضوری باید سجامی شوید. به بخش ثبت نام سامانه سجام مراجعه کنید و شماره تلفن همراه تحت مالکیت خود را وارد کنید. کد تاییدی که از طریق پیامک برای شما ارسال شده است را به همراه کدملی و نوع شخصیت یعنی “حقیقی” یا “حقوقی” را وارد کنید. بعد از پرداخت هزینه ثبت نام در سامانه، از طریق درگاه بانکی باید اطلاعات فرم های نمایش داده شده را تکمیل کنید.
این اطلاعات شامل اطلاعات هویتی، ارتباطی، کدهای بورسی، حسابهای بانکی، اطلاعات مالی و شغلی است. بعد از تکمیل اطلاعات، تمامی اطلاعات وارد شده شما استعلام میشود و نتیجه این استعلام از طریق پیامک برای شما ارسال خواهد شد. درصورتیکه نتیجه استعلام موفق باشد، کد رهگیری و درصورت ناموفق بودن نتیجه استعلام، مشکل موجود در اطلاعات شما برایتان بصورت پیامک ارسال میشود.
با دریافت کد رهگیری، به بخش احرازهویت در سایت سجام رفته و احرازهویت خود را با مراجعه به یکی از مراکز معرفی شده و یا بصورت غیرحضوری انجام میدهید. پس از ثبت تصویر چهره و امضا و ذخیره اطلاعات نهایی، پیامکی حاوی کد بورسی و تایید احرازهویت شما ارسال میگردد.
سجامی شدن شامل چه مراحلی است؟
سجامی شدن در سامانه سجام شامل دو مرحله است. مرحله اول، ثبت نام، که شامل ورود اطلاعات هویتی و مالی در سامانه و استعلام و اعتبارسنجی این اطلاعات است.
آیا اشخاص غیر ایرانی هم می تواننند سجامی شوند؟
خیر. این نوع از احرازهویت برای شخص ایرانی اصیل و بالای ۱۸ سال قابل انجام است و برای نمایندگی از قبیل ولی، قیم، وکیل و… باز هم باید به صورت حضوری برای احرازهویت مراجعه کنید.
خلاصه مقاله
این روزها به راحتی میتوانید بدون نیاز به مراجعه حضوری از بسیاری از خدمات قابل ارائه در بخش خدمات کشور برخوردار شوید. بازار سرمایه یا بورس نیز از این امر مستثنی نیست. الکترونیک شدن بسترهای ارائه خدمات با شروع پاندمی کرونا در کشور، سرعت بالاتری گرفت. احرازهویت و سجامی شدن بصورت کامل الکترونیک شد و کارگزاری ها نیز با فراهم کردن سامانه های ثبت نام غیرحضوری، تقریبا بصورت ۱۰۰% کلیه فرایندهای مربوط به احرازشدن در بازار سرمایه، دریافت کدبورسی و امکان بهره برداری از سامانه معاملات برای شروع سرمایه گذاری در بورس را برای کلیه اشخاص علاقمند فراهم کردند.
اما لازمه استفاده از خدمات غیرحضوری دقت به قوانین و مقررات مربوط به این خدمات و اطمینان از صحت اطلاعات و همچنین ارسال فایلها یا ویدئوهای تصویری براساس الزامات موردنظر است. همانند هرنوع خدمات دیگری، طبق قوانین و مقررات سازمان بورس الزاماتی برای استفاده از خدمات احرازهویت الکترونیک وجود دارد که در این مقاله به برخی از آنها در بخش نحوه احرازهویت در سجام اشاره شد.
همچنین باید بدانید که احرازهویت الکترونیک و سجامی شدن برای شروع به کار در بازار سرمایه و دریافت کدبورسی الزامی است. پس از آن شما باید در کارگزاری منتخب خود ثبت نام کنید. این بخش نیز بصورت الکترونیکی و بدون نیاز به مراجعه حضوری فراهم است. ثبت نام در کارگزاری علاوه بر تایید اطلاعات هویتی دریافت شده از سجام، نیاز به تایید الکترونیکی کلیه قراردادهای لازم برای دریافت خدماتی مثل معاملات آنلاین و دریافت اعتبار دارد. پس از انجام ثبت نام غیرحضوری و با دریافت اطلاعات کاربری و رمزعبور سامانه های معاملاتی، به راحتی میتوانید خرید و فروش خود در بازار بورس را آغاز کنید.
بااین وجود برای افرادی که جهت استفاده از سامانه های الکترونیک نیازمند راهنمایی می باشند و یا امکان استفاده از این زیرساخت ها را ندارند همچنان امکان مراجعه حضوری به شعب کارگزاری ها با در دست داشتن مدارک هویتی، برای انجام تمامی مراحل فراهم است.