محاسبه کارمزد خرید و فروش سهام
در حوزه ارائه خدمات یکی از متداول‌ترین روش های کسب درآمد، دریافت کارمزد است. در بازار بورس نیز، در ازای خرید و فروش سهام مبلغی به عنوان کارمزد خرید و کارمزد فروش از وجه حاصل از خرید و فروش سهامداران کسر می‌گردد.
میزان این کارمزد براساس مستندی که در تارنمای سازمان بورس و اوراق بهادار منتشر می‌شود محاسبه می‌گردد. در این مستند که توسط اداره نظارت بر بورس ها تهیه شده، سقف نرخ کارمزدها و خدمات در بازار سرمایه ایران به صورت کامل و شفاف اعلام شده است و شما به راحتی می‌توانید از میزان این کارمزدها در معاملات خود اطلاع پیدا کنید.
در این مستند،سقف کارمزد معاملات و نرخ‌های خدمات در بورس اوراق بهادار تهران، بورس کالای ایران، بورس انرژی و فرابورس به تفکیک ارائه شده است. همچنین باتوجه به خدمات قابل ارائه در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و همچنین کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران ، سقف نرخ خدماتی که این نهادها به اعضای خود ارائه می‌نمایند، ذکر شده است.
محاسبه کارمزد خرید و فروش سهام در سال ۱۴۰۱
چه به عنوان یک فعال بازار سرمایه و چه به عنوان فردی که به تازگی وارد بورس و فضای معاملات شده‌اید، باید بدانید که چه مقدار کارمزد پرداخت می‌کنید. اطلاع از میزان و نحوه محاسبه این کارمزدها به شما در محاسبه بازدهی یا سود سرمایه گذاری در بورس و همچنین تعیین نقطه سربه‌سری قیمت خرید و فروش کمک می‌کند.
کارمزدی که برای خرید و فروش در هنگام انجام معاملات پرداخت می‌کنید، بطور کلی شامل بخش‌های زیر است:
- کارمزد کارگزاری
- کارمزد شرکت بورس
- کارمزد شرکت سپرده گذاری
- کارمزد شرکت مدیریت فناوری
- حق نظارت سازمان
- مالیات
کارمزد کارگزاری
این کارمزد در خرید معادل ۰.۰۰۳۰۴ از مبلغ خرید و در فروش معادل ۰.۰۰۳۰۴ از مبلغ فروش شماست. شما برای انجام معاملات در بورس نیازمند به یک کارگزاری هستید. این کارگزاری شما را به عنوان مشتری خود ثبت‌نام و امکان استفاده از سامانه‌های معاملاتی خود را برای شما فراهم می‌کند. بنابراین به ازای استفاده از این خدمات، مبلغی را در هربار خرید یا فروش سهم، براساس حجم مبلغ خرید یا فروش خود به کارگزاری پرداخت می‌کنید.
بطور کلی می‌توان گفت در هر عملیات خرید و فروش سهام مجموعا ۰.۰۰۶۰۸ از مبلغ مورد معامله، کارمزد کارگزاری است. سقف کارمزد دریافتی برای هر سفارش خرید حداکثر ۳۰۰ میلیون ریال و هر سفارش فروش نیز حداکثر همین مبلغ می‌باشد. یعنی سقف کارمزدی که می‌توان از هر معامله به کارگزاری پرداخت نمود، مجموعا ۶۰۰ میلیون ریال می‌باشد.
همچنین براساس مصوبه سازمان بورس، سقف کارمزد کارگزاران در معاملات سهامی که ارزش زمان معامله آنها ۵ میلیون ریال یا کمتر باشد، ۲۰ هزار ریال یا ۲ هزار تومان تعیین شده است.
کارمزد شرکت بورس در معاملات خرد
بخش دوم از کارمزدی که باید در معاملات خود پرداخت کنید و به‌صورت خودکار در سفارشات شما منظور و کسر می‌گردد، کارمزد شرکت بورس است. عدد کارمزد بورس برای معاملات خرد معادل ۰.۰۰۰۲۵۶ برای هر سفارش خرید و همین مقدار برای هر سفارش فروش است. پس مجموعا در هر سفارش خرید و فروش ۰.۰۰۰۵۱۲ از معاملات شما به عنوان کارمزد شرکت بورس کسر خواهد شد. حداکثر مبلغ کارمزد قابل دریافت به ازای هر سفارش خرید و هر سفارش فروش، هرکدام ۳۰۰ میلیون ریال (جمعا ۶۰۰ میلیون ریال) می‌باشد.
کارمزد شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه
کلیه عملیات مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه صورت می‌پذیرد. بنابراین باتوجه به اینکه بخش مهمی از عملیات مالی خرید و فروش سهام شما توسط این شرکت انجام می‌شود، در هر سفارش خرید و فروش معادل ۰.۰۰۰۰۹۶ و ۰.۰۰۰۱۴۴ از مبلغ معاملات خود را تحت عنوان کارمزد به این شرکت پرداخت می‌کنید.
کارمزد مدیریت فناوری
شرکت مدیریت فناوری بورس ارائه‌دهنده کلیه زیرساخت‌های سایت TSETMC بعنوان پایگاه مرجع اطلاعات معاملاتی سهام کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس می‌باشد. ۰.۰۰۰۰۸ از مبلغ هر سفارش خرید و ۰.۰۰۰۱۲ از مبلغ هر سفارش فروش، سهم کارمزد پرداختی شما به این شرکت بابت دریافت خدمات زیرساختی در حوزه فناوری اطلاعات از این شرکت است. حداکثر مبلغ کارمزد مدیریت فناوری در هر سفارش خرید ۸۰ میلیون ریال و در هر سفارش فروش ۱۲۰ میلیون ریال است.
حق نظارت سازمان
این کارمزد بابت کلیه وظایف و خدمات سازمان بورس درحوزه نظارت بر عملکرد، خرید و فروش و درکل کلیه اتفاقات و رویدادهای واقع شده بر نماد سهم می‌باشد. اگر در بازار بورس یک تازه‌کار هستید، بهتر است بدانید سازمان بورس قوانین نظارتی متعددی بر معاملات سهم کلیه شرکت‌ها دارد. نظارت بر جلوگیری از دستکاری قیمت‌ها و ایجاد صف خرید و فروش بدون انتشار اطلاعات مهم از طرف شرکت، بخشی از این نظارت‌ها می‌باشد.
بابت این نظارت‌ها مبلغی معادل ۰.۰۰۰۲۴ در هر سفارش خرید و ۰.۰۰۰۲۴ در هر سفارش فروش، کارمزد به سازمان بورس پرداخت می‌کنید. حداکثر کارمزد دریافتی سازمان بورس برای هر سفارش خرید ۱۰۰ میلیون ریال و برای هر سفارش فروش ۱۰۰ میلیون ریال است.
مالیات
در راستای سیاست‌های تشویقی در حوزه سرمایه‌گذاری در بورس، هیچ نوع مالیاتی در سفارشات خرید خود پرداخت نمی‌کنید. اما در هر سفارش فروش، ۰.۰۰۵ از مبلغ فروش سهام شما به‌عنوان مالیات طبق ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیات مستقیم، کسر می‌گردد. برخلاف سایر کارمزدهای پرداختی، برای مالیات پرداختی سقف مبلغی وجود ندارد.
درصد کارمزد خرید و فروش سهام چقدر است؟
سقف کارمزدها در بورس اوراق بهادار تهران
| سهام و حق تقدم سهام | شرح کارمزد | خرید | فروش | جمع | حداکثر مبلغ کارمزد خرید(میلیون ریال) | حداکثر مبلغ کارمزد فروش(میلیون ریال) | جمع/سقف کارمزدها(میلیون ریال) |
| کارگزاران | ۰.۰۰۳۰۴ | ۰.۰۰۳۰۴ | ۰.۰۰۶۰۸ | ۳۰۰ | ۳۰۰ | ۶۰۰ | |
| بورس(در معاملات خرد) | ۰.۰۰۰۲۵۶ | ۰.۰۰۰۲۵۶ | ۰.۰۰۰۵۱۲ | ۳۰۰ | ۳۰۰ | ۶۰۰ | |
| بورس (در معاملات عمده و بلوک) | ۰.۰۰۰۲۵۶ | ۰.۰۰۰۲۵۶ | ۰.۰۰۰۵۱۲ | ۵۰۰ | ۵۰۰ | ۱.۰۰۰ | |
| سپرده‌گذاری | ۰.۰۰۰۰۹۶ | ۰.۰۰۰۱۴۴ | ۰.۰۰۰۲۴ | ۱۶۰ | ۲۴۰ | ۴۰۰ | |
| مدیریت فناوری | ۰.۰۰۰۰۸ | ۰.۰۰۰۱۲ | ۰.۰۰۰۲ | ۸۰ | ۱۲۰ | ۲۰۰ | |
| حق نظارت سازمان | ۰.۰۰۰۲۴ | ۰.۰۰۰۲۴ | ۰.۰۰۰۴۸ | ۱۰۰ | ۱۰۰ | ۲۰۰ | |
| مالیات | ۰ | ۰.۰۰۵ | ۰.۰۰۵ | فاقد سقف | فاقد سقف | – | |
| جمع کل | ۰.۰۰۳۷۱۲ | ۰.۰۰۸۸ | ۰.۰۱۲۵۱۲ | ||||
مواردی که در بالا شرح داده شد، مربوط به کارمزدهایی است که شما بابت معاملات سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت می‌کنید. این کارمزدها برای سهام و حق تقدم سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس ایران متفاوت و طبق جدول‌های ارائه شده در مستند کارمزدهای سازمان بورس می‌باشد.
فرمول محاسبه کارمزد خرید و فروش سهام
برای اینکه بدانید در هر سفارش خرید یا فروش خود چقدر کارمزد پرداخت می‌کنید، تنها کافی‌ست مبلغ خرید یا ارزش فروش سهام خود را در جمع درصد کارمزد موردنظر ضرب کنید. البته همیشه نیازی به محاسبه دستی براساس جدول کارمزدی ندارید. می‌توانید از ماشین حساب نرم افزار معاملات آنلاینی که از کارگزاری بصورت اختصاصی با نام کاربری و کلمه عبور دریافت کرده‌اید، استفاده کنید و همه‌ی مراحل بالا را می‌توانید از طریق ثبت نام غیر حضوری در کارگزاری انجام دهید.
با استفاده از این ماشین‌حساب با وارد کردن اطلاعاتی نظیر قیمت و حجم سفارش، کارمزد معاملات شما محاسبه و به شما نمایش داده می‌شود. با این‌حال اطلاع از درصدهایی که به عنوان کارمزد پرداخت می‌کنید یکی از مهم‌ترین قدم‌ها در افزایش سطح دانش و میزان حرفه‌ای بودن شماست.
خلاصه مقاله
معاملات شما در بورس چه در بخش خرید و چه در بخش فروش، مشمول کارمزد است. جزییات مربوط به درصد و حداکثر مبالغ کارمزد قابل دریافت در تارنمای سازمان بورس منتشر شده است. این کارمزد به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شود. بخشی از کارمزدهای خرید و فروش متعلق به شرکت کارگزاری است که به عنوان یک نهاد واسط امکان خرید و فروس سهام را برای شما فراهم می‌کند.
کلیه خدمات در حوزه ثبت‌نام و ارائه کاربری برای سامانه معاملات آنلاین و آفلاین از طرف کارگزاری برای مشتریان رایگان می‌باشد و محل اصلی درآمد کارگزاری‌ها از محل کارمزد حاصل از خرید و فروش شما می‌باشد. این کارمزد مجموعا معادل ۰۰۰۱۲۵۱۲ از جمع مبلغ خرید و فروش شما روی سهام شرکت‌های بورسی است. بخش‌های دیگر این کارمزد بابت کارمزد پرداختی به شرکت بورس، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و مدیریت فناوری بورس و دو بخش دیگر به‌عنوان حق نظارت سازمان بورس و همچنین مالیات کسر می‌گردد.
شما به راحتی با ضرب مجموع درصد کارمزد پرداختی بابت خرید در مبلغ سرمایه اولیه خود برای خرید یا مجموع ارزش فروش روی نماد سهم موردنظر، می‌توانید مبلغ کارمزد پرداختی خود را محاسبه کنید. همچنین در نرم‌افزار معاملات آنلاین کارگزاری‌ها ماشین حسابی قرار دارد که با دریافت قیمت خرید/ فروش و تعداد خرید/ فروش، کارمزد پرداختی شما را محاسبه و به شما نشان می‌دهد. لازم به ذکر است مبالغ کارمزد به صورت خودکار در زمان انجام معاملات از حساب شما کسر می‌گردد.